Sinds vandaag wordt het nieuwe, veelbelovende medicijn risankizumab, dat werkt tegen de ziekte van Crohn, terugbetaald. Dat heeft het UZ Leuven, dat meewerkte aan studies over het middel, bekendgemaakt. Twee andere medicijnen voor chronische darmontstekingen komen binnenkort op de markt.

Naar schatting lijdt een op de tweehonderd Belgen aan een chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Zij moeten langdurig medicatie nemen om hun ziekte onder controle te houden en de typische symtomen zoals buikpijn, diarree en algemene malaise tegen te gaan. 

De afgelopen twintig jaar is er grote vooruitgang geboekt in de ontwikkeling van biologische therapieën op basis van antistoffen, maar helaas werken die niet bij alle patiënten en worden ze vaak na verloop van tijd minder effectief. Maar de afgelopen twee jaar kwam er schot in de zaak met grote internationale studies over drie medicijnen, namelijk risankizumab, mirikizumab en upadacitinib.

"De nieuwe middelen kunnen echte gamechangers zijn, want ze lijken veel krachtiger dan de meeste oudere medicijnen", zegt professor Marc Ferrante (UZ Leuven), gastro-enteroloog en (mede)hoofdonderzoeker van de risankizumabstudies. "Zo'n 65 procent van de studiepatiënten die risankizumab kregen, voelden zich na een jaar duidelijk beter met de behandeling, en ruim de helft werd zelfs volledig klachtenvrij."

Voor het eerst werden ook endoscopische beelden van de darmontsteking bij de ziekte van Crohn in rekening gebracht in de studies. Ook daar zagen de artsen een zeer gunstige evolutie: ze zagen een duidelijke afname in de ernst van de zweren ter hoogte van het darmslijmvlies bij patiënten die de nieuwe behandeling kregen. 

De behandelingen met risankizumab en mirikizumab hadden bovendien opvallend minder nevenwerkingen dan andere middelen. "De veiligheid is hoger dan we ooit hebben gezien", vertelt professor Ferrante. "Omdat onze patiënten vaak levenslang ontstekingsremming nodig hebben, is het cruciaal dat een behandeling zo weinig mogelijk bijwerkingen heeft."

Het Europese en het Amerikaanse Geneesmiddelenagentschap hebben de medicijnen goedgekeurd voor gebruik in de praktijk. Sinds vandaag/vrijdag wordt risankizumab bovendien terugbetaald door de ziekteverzekering in België en is het dus breed beschikbaar. 

In de komende maanden wordt ook de terugbetaling van upadacitinib voor de ziekte van Crohn en van mirikizumab voor colitis ulcerosa verwacht. "Tegelijk roept dat nieuwe vragen op", zegt professor Ferrante. "Hoe kiezen we welk middel we bij wie inzetten? Werkt de ene behandeling misschien beter dan de andere bij een bepaald type patiënt? Om dat te bepalen, zijn bijkomende studies nodig."