59% van de niet-rokers zou bereid zijn om een pact te sluiten met een roker om hen te helpen stoppen (1). Dit opvallend cijfer kwam uit een onderzoek in opdracht van Pfizer naar voren. Aanleiding voor dit onlineonderzoek – uitgevoerd door GfK – is de lancering van de tweede editie van de rookstopcampagne Pact For Life in november. Rokers sluiten een Pact For Life met iemand uit hun omgeving – familie, vrienden, collega’s… - af voor een maand. Ze gaan de verbintenis aan om gedurende die tijd niet te roken. Dat is geen toeval, want met een rookstop van 30 dagen heeft een roker namelijk 5 keer meer kans om definitief te stoppen (2).
Cijfers om bij stil te staan
Het onderzoek werd gevoerd bij rokers en niet-rokers van 30 jaar en ouder (zowel mannen als vrouwen) (1). De resultaten zijn interessant. Zo blijkt dat 3 op 4 rokers al geprobeerd hebben om te stoppen, maar zonder succes (1). Bijna 1 op 5 rokers verbergt zijn rookverslaving voor zijn omgeving. Hiervoor gebruiken ze verschillende methodes: pakjes sigaretten verstoppen, parfum aanbrengen, het haar vaker wassen, handschoenen dragen en zelfs van kledij wisselen (1).
Dokter Jean-Pierre Hoengenaert, huisarts, staaft dit gegeven met een anekdotisch verhaal. Een patiënt van hem, een gepensioneerd bedrijfsleider, speelt al jaren petanque met zijn vrienden. Door de jaren heen zijn al zijn vrienden gestopt met roken en regelmatig wordt zijn patiënt een beetje geplaagd omdat hij wel nog rookt. Uiteindelijk komt de patiënt bij de tabakoloog. Niet omdat hij echt wilt stoppen, maar omdat zijn eergevoel geraakt is. Na enkele weken begint hij terug te roken, in het toilet of in het park waar niemand het kan zien. Nooit meer in de petanquezaal, want zijn vrienden denken immers dat hij gestopt is. “Rokers blijven vasthouden aan hun gewoonte, dikwijls verborgen voor anderen door in het toilet of tijdens een wandeling met de hond te roken. Dat doen zij om ruzies of gezichtsverlies te vermijden,” vertelt dokter Hoengenaert.
Faalangst is één van de factoren die rokers aanzetten om hun rookverslaving te verbergen. Rokers die hun verslaving proberen te verstoppen voor hun omgeving blijken immers al meerdere rookstoppogingen achter de rug te hebben. Gemiddeld zijn dat er 3,3 (1).
“Stoppen met roken is niet vanzelfsprekend. Veelal hebben rokers meerdere stoppogingen nodig vooraleer ze effectief stoppen. Dikwijls wordt gedacht dat een portie wilskracht en voldoende motivatie volstaan om dit in één keer te kunnen, maar dat is de uitzondering op de regel. Mislukking is vaak het resultaat, met schaamte, onbespreekbaar worden van het roken en verborgen roken tot gevolg,” zegt dokter Hoengenaert.
Nog uit het onderzoek blijkt dat 80% van de niet-rokers al geprobeerd heeft een roker te overtuigen om te stoppen (1). In dat geval blijkt dat de slaagkans het grootst is wanneer de steun komt van personen die samenwonen onder hetzelfde dak (1) of die een persoonlijke relatie hebben. “Zo stoppen zwangere vrouwen vaak met roken, omdat ze willen bevallen van een gezonde baby. Spijtig genoeg herbeginnen ze vaak na de geboorte van hun kind. Dan roken ze vaak buiten of in de garage, maar niet meer binnenshuis waar de baby bij is,” zegt dokter Hoengenaert.“De impact van de omgeving op het rookgedrag kan niet genoeg benadrukt worden. ‘Ik rook niet wanneer mijn vrienden erbij zijn’ en ‘ik stop met roken, want mijn vrouw is ook gestopt’ zijn veelvoorkomende uitspraken. Ook na het stoppen met roken kan herval voorkomen worden door een ondersteunende houding van de omgeving.”
Rokers die kunnen rekenen op de steun van hun omgeving hebben daar dus ook alle baat bij. Bovendien is 59% van de ondervraagde niet-rokers bereid om zelf een slechte gewoonte te laten vallen of een goede gewoonte aan te nemen om zo een roker te overtuigen te stoppen met roken (1). Voorbeelden hiervan zijn: gezonder eten, minder alcohol drinken, helpen in het huishouden of zelfs vrijwilligerswerk doen (1).
Instant effect
Het effect van een rookstop op het lichaam is er quasi onmiddellijk: na 20 minuten ervaart een roker al gunstige effecten op zijn gezondheid (2).
|
Pact For Life: nieuwe campagne, nieuwe uitdagingen
De Pact For Life-campagne start op Facebook met deze video. Wie wil deelnemen, gaat naar de Facebookpagina van Pact For Life. Ze delen er het pact dat ze hebben gesloten en daarna moeten ze het natuurlijk ook nog realiseren.
De wetenschap dat de omgeving een belangrijke rol speelt bij een rookstoppoging ligt aan de basis van de Pact For Life-campagne, waarvan dit jaar de tweede editie plaatsvindt. Het principe is eenvoudig: de roker gaat een verbintenis aan met iemand uit zijn omgeving gedurende één maand, waarbij de roker zich engageert om te stoppen met roken. De andere persoon moedigt de rookstop aan door een tegenprestatie af te spreken.
De tegenprestatie kan het laten van een slechte gewoonte zijn (minder smartphone, vaatwasser uitladen, etc.) maar het mag ook wat gekker zijn. Denk bijvoorbeeld aan naar kantoor gaan met ‘roze Flamingo zwemband’, of, waarom niet, een maand verplicht mee supporteren voor de ex-roker zijn favoriete team.
Op deze manier ondersteunen ze elkaar en vergroten ze hun kansen op succes.
Waarom één maand? Dit is de tijd die een roker nodig heeft om een definitieve stop mogelijk te maken. Na een maand stoppen ervaart een roker al gunstige effecten op zijn gezondheid, zoals een verlaging van de bloeddruk en een verbetering van het geur- en smaakvermogen en de ademhaling.
Succesvolle campagne in 2017
In 2017 heeft deze methode al succes zijn bewezen. Toen was de campagne vooral gericht op slechte gewoontes laten (minder smartphone, kamer opruimen, tafel afruimen, etc.) door het kind als tegenprestatie voor het stoppen met roken voor de ouder. Een groot aantal Belgen sloot toen een pact af en bracht de uitdaging tot een goed einde.
In totaal werden de video’s meer dan 2 miljoen keer bekeken en de campagne bereikte meer dan 3.500.000 mensen. Vandaag zijn er meer dan 4.000 fans van de Pact For Life-pagina op Facebook.
Enkele tips om rookstop vol te houden
Met deze tips zijn rokers die een Pact For Life afsluiten al een stap verder. Eerst en vooral moeten ze alle rookspullen opruimen: aanstekers, asbakken, lucifers,… Daarnaast is het nuttig om de gedachten te verzetten, door bijvoorbeeld naar de bioscoop te gaan. Zoek een plek waar niet gerookt mag worden. Het is ook aan te raden drinkgewoonten te veranderen, ze maken immers deel uit van de rookgewoonte. Als men bijvoorbeeld gewoonlijk een sigaret opsteekt bij een tas koffie, kiest men beter voor een kop thee. Na enkele dagen zijn de smaakpapillen van een ex-roker weer helemaal als nieuw. Motiveer en verwen uzelf met uw lievelingsgerechten. De eerste week zonder tabak kan men bijvoorbeeld vieren met diegene waarmee men een pact sloot. Wat dacht u van een lekker etentje of een citytrip?
Het is ook belangrijk voor de roker om beroep te doen op de vakkundige ondersteuning van een professionele zorgverlener en een rookstopplan op te stellen, bijvoorbeeld op www.rookstopmethulp.be. De ondersteuning van een professionele zorgverlener, in combinatie met de juiste farmacotherapie, is bijna 3 keer effectiever dan stoppen met roken zonder hulp (1).
